BAMRO

Grassroots changemakers komen op voor kinderrechten

"We leven op een heel andere manier dan de meeste mensen. Terwijl voor de anderen de straat gewoon een plek is om naar het werk te gaan, daar wonen wij wel", legt Priya* uit. "Als je er niet woont, kun je de realiteit waar we dag in dag uit mee te maken hebben nauwelijks bevatten."

Voor Priya (17) en Rani* (18) begint de dag meestal vroeg in de ochtend. Zoals veel kinderen en jongeren die in Kolkata, India wonen, worden de twee vrienden wakker met het geluid van de drukke straten en maken ze zich klaar voor de dag. Ze bergen hun slaapkleren op en verwijderen het plastic zeil dat ze de dag ervoor hebben opgehangen om hen te beschermen tegen de regen.

"Er zijn een paar scholen in de buurt en als de kinderen aankomen, kijken hun ouders ons soms slecht aan en zeggen ze dat we moeten vertrekken", zei Rani. Meisjes reageren meestal met een schouderophalen en gaan door met hun routine voordat ze zich klaarmaken voor school.

"Ook al kijken anderen soms met een negatief oog naar ons, omdat we een ruimte innemen die niet van ons is, geeft het leven op straat ons een gevoel van vrijheid en macht, en voelen we ons in staat om elk probleem te overwinnen, met de hulp van onze 'ooms' van de politie, onze leraren en degenen die voor ons zorgen," voegde ze eraan toe.

Priya is in 11e jaar op een bekende school in Calcutta. Rani zit ook in 11e in een Engelstalige school in de buurt. Na school, meestal rond 14.00 uur, lunchen de meisjes en brengen ze tijd door met hun vrienden op straat, terwijl ze fietsen en auto's in de gaten houden en kijken naar hun jongere broers en zussen die op straat spelen.

's Avonds, net na het maken van hun huiswerk, helpen de meisjes soms hun ouders, die kraampjes langs de kant van de weg runnen, om hun daginkomen te tellen. Ze helpen ook hun broers en zussen, evenals andere jongere kinderen in hun gemeenschap, met hun huiswerk, en op sommige dagen, vooral in het weekend, komen ze samen met hun leeftijdsgenoten om oplossingen voor hun problemen te vinden. Ze wachten tot de mensen die in de buurt werken naar huis gaan en tot de straten leeg zijn, zodat ze eindelijk de straten kunnen terugwinnen en zich kunnen settelen voor de nacht.

Priya en Rani hebben geen huis om naar terug te keren bij het vallen van de avond. Net als veel andere kinderen over de hele wereld hebben ze een sterke band met de straat: het is waar ze wonen, waar hun ouders werken en waar ze tijd doorbrengen met hun leeftijdsgenoten.

Elk jaar krijgt de helft van alle kinderen in de wereld te maken met geweld. Dit geweld is het dagelijkse lot van straatkinderen, ook in de "rijkste" landen. Door economische ongelijkheid verlaten kinderen hun huis om werk te vinden om hun gezin te onderhouden. De straten lijken misschien veiliger voor kinderen die op de vlucht zijn voor geweld, misbruik, uitbuiting en verwaarlozing. Anderen kunnen gedwongen worden hun huizen en gemeenschappen te verlaten en dakloos te worden als gevolg van conflicten, hongersnood of zelfs natuurrampen.

Je collega's verdedigen
In tegenstelling tot veel van hun leeftijdsgenoten die op straat leven, gaan Priya en Rani elke dag naar school. Beiden gaan naar privéscholen waar het jaarlijkse collegegeld en de schoolbenodigdheden gedeeltelijk door hun familie worden betaald en worden aangevuld door een NGO. Wat ze op school leren, delen meisjes op hun beurt met hun vrienden in de gemeenschap die niet kunnen profiteren van formeel onderwijs.

Child in Need Institute (CINI) is een niet-gouvernementele organisatie die al 50 jaar werkt met kinderen uit de meest kwetsbare gemeenschappen in India. CINI promoot een democratisch peer framing-proces om de centraliteit en intersectionaliteit van adolescenten te integreren om ongelijkheden en discriminatie binnen gezinnen, gemeenschappen, systemen en beleid te voorkomen.

Als zodanig heeft elke gemeenschap een kindgerichte groep, en Priya en Rani hebben de weg vooruit geleid en worden nu beschouwd als 'straatkampioenen'. Ze zijn rolmodellen geworden in hun gemeenschappen en pleiten voor de rechten van kinderen om inspraak te hebben in de beslissingen die over hen worden genomen op gemeenschaps-, nationaal en internationaal niveau.

Eind oktober 2024 namen ze deel aan een nevenevenement over geweld tegen kinderen met straatverbindingen tijdens de eerste wereldwijde ministeriële conferentie over de uitbanning van geweld tegen kinderen, gehouden in Bogota, Colombia.

"De grootste obstakels waarmee straatkinderen worden geconfronteerd, zijn dat ze worden erkend en behandeld als rechthebbenden, dat ze dezelfde rechten hebben als alle andere kinderen en dat ze worden geconfronteerd met de perceptie en behandeling die ze van hen hebben." zei Imma Guerras, hoofd van het kinder- en jeugdrechtenteam van het OHCHR, op de conferentie.

"Het is belangrijk om van een slachtoffer naar een agent van verandering te gaan", voegde ze eraan toe. "Kinderen zijn betrokken bij veel activiteiten op straat, en als er een 'probleem' is, is het niet het kind dat faalt, maar het systeem dat er niet in slaagt het kind te ondersteunen."

In 2017 publiceerde het Comité voor de Rechten van het Kind, na raadpleging van meer dan 300 kinderen in 32 landen, zijn Algemene opmerkingo 21 op kinderen in straatsituaties. Dit document biedt gedetailleerde richtsnoeren voor staten over de wijze waarop de rechten van kinderen in straatsituaties kunnen worden geïmplementeerd in het kader van het Verdrag inzake de rechten van het kind. De algemene opmerking gaat in op de complexe oorzaken en unieke behoeften van kinderen die veel tijd op straat doorbrengen of die geen veilige gezinsomgeving hebben, evenals op maatregelen om hun rechten te beschermen.

Comme l’indique le document, les enfants ayant des liens avec la rue doivent pouvoir accéder à l’éducation et à un logement convenable, être protégés contre les abus et l’exploitation, bénéficier de services de santé physique et mentale, avoir accès à la justice et leurs points de vue et leurs opinions, comme tous les autres enfants.

Le Comité recommande que les enfants en situation de rue participent activement aux processus décisionnels concernant leur vie, notamment en les associant à l’élaboration des politiques, des programmes et des services destinés à répondre à leurs besoins. Il conseille également aux États de ne pas incriminer les enfants en situation de rue ou qui adoptent certains comportements pour survivre dans de telles situations, et d’adopter des lois et des politiques visant à protéger leurs droits et qui mettent l’accent sur le soutien plutôt que sur des mesures punitives. En outre, le Comité encourage la coopération internationale pour s’attaquer aux facteurs transnationaux qui contribuent aux situations de rue, dont la migration, la traite des êtres humains et la pauvreté transfrontalière.

Dans l’ensemble, l’observation générale no 21 appelle à une approche compatissante, centrée sur les droits, qui réponde à la fois aux besoins immédiats et aux changements systémiques à long terme afin d’autonomiser les enfants en situation de rue. Elle souligne l’importance des politiques inclusives, de la non-discrimination, de la protection, de la participation et de l’accès aux services pour améliorer la qualité de vie de ces enfants et faire respecter leurs droits.

Lors de cet événement, Priya et Rani ont exhorté le Gouvernement indien et les autorités locales à associer les enfants aux décisions qui concernent leur vie.

« Nous connaissons bien les problèmes auxquels nous sommes confrontés quotidiennement et nous pouvons aider les adultes à trouver des solutions pour nous protéger et nous soutenir », a déclaré Priya. « La nuit, quand nous essayons de dormir, nous devons souvent faire face à différents types de dangers : nous sommes plus vulnérables à ce moment-là, et certains passants nous touchent de manière inappropriée pendant que nous nous reposons. Nous méritons d’être en sécurité pendant que nous dormons, comme tout le monde. »

Les deux jeunes filles estiment qu’il devrait y avoir des espaces spécialement dédiés aux enfants, où leurs droits seraient respectés, et des environnements favorables qui les protégeraient de la violence et où ils pourraient demander de l’aide, sans craindre d’être séparés de leur famille. « Quand on parle de ces questions, les gens nous disent d’aller dans des foyers pour enfants, mais nous avons des familles qui nous aiment et s’occupent de nous. Nous voulons rester avec nos parents, nos frères et sœurs et nos grands-parents, comme n’importe quel autre enfant qui a un toit au-dessus de la tête », a ajouté Priya.

Pour le HCDH, l’opinion des enfants ayant des liens avec la rue, comme Priya et Rani, doit sous-tendre les politiques, les projets et les interventions conçus pour répondre à leurs besoins, a déclaré Imma Guerras.

"Soms kunnen we het geweld waarmee we in ons leven worden geconfronteerd niet alleen aan, maar samen kunnen we een verschil maken. We weten dat het soms moeilijk is om geweld alleen onder ogen te zien", zei Rani. "Het is soms ondraaglijk en we voelen ons vaak hulpeloos. Maar met hulp en door samen te werken met anderen, geloven we dat betekenisvolle verandering mogelijk is... We willen deel uitmaken van de oplossing. »

* Fictieve namen